Ruzie en rouw

Door Francine ten Hoedt-van Rintel

Als je van je partner scheidt of ontslag krijgt, doet dat zeer. Je kunt het vergelijken met het overlijden van een geliefde, een echt rouwproces.

Mensen in rouw doorlopen volgens Elisabeth Kübler Ross een aantal stadia: ontkenning, protesteren en/of boosheid, onderhandelen, depressie en aanvaarding. In eerste instantie kun je niet geloven dat het waar is. Je denkt dat het een nachtmerrie is, dat iemand een gemene practical joke heeft uitgehaald of dat het niet om jou of jouw geliefde gaat.

Als duidelijk is dat het echt waar is, word je boos en ga je protesteren. Je probeert anderen de schuld te geven. Je probeert te laten zien dat het echt niet aan jou kan liggen. Uiteindelijk merk je dat je protesten en boosheid niets uithalen, dan probeer je te onderhandelen. Je probeert het op een akkoordje met God te gooien: Als U zorgt dat dit niet gebeurt, zal ik de rest van mijn leven… Of je belooft je partner gouden bergen als jullie relatie maar kan doorgaan. Of je belooft je baas een modelmedewerker te zijn, zolang je geen ontslag krijgt. Ook dat werkt meestal niet, dan komt de depressie. Je raakt moedeloos en voelt je machteloos. Niets helpt. Als je daar overheen kunt komen, dan lukt het je om de situatie te aanvaarden en verder te gaan.

Naast het rouwproces kan ook het escalatieproces van het conflict spelen. In de rationele fase van een conflict kun je geïrriteerd zijn door je conflictspartner, kun je op je strepen gaan staan en je genegeerd voelen. Je kunt je oprecht afvragen waarom die ander zo onaardig/vreemd/betweterig/etc. doet. Die fase kun je vergelijken met de ontkenningsfase in het rouwproces. Je wilt er nog niet aan dat het conflict is. Je wilt de gevolgen van het conflict nog niet overzien.
In de emotionele fase van het conflict doorloop je het protesteren, onderhandelen en de depressie van het rouwproces. Je bent boos op de ander, geeft hem of haar de schuld van de situatie en zoekt bondgenoten die het met jou eens zijn (trede vier van de escalatietrap). Op het moment dat je trede vijf opstapt (de trede waarbij je ineens de verborgen agenda van de ander ziet) past daar ook bij. Het dreigen en uitvoeren van dreigementen lijkt op het onderhandelen van de rouwverwerking. Het is niet de meest effectieve manier van onderhandelen, maar ja, daar je weet geen andere manier om de ander tot bewegen te bewegen.
Naarmate het conflict verder escaleert, ga je je machteloos voelen. Je weet niet meer hoe het verder moet, je blijft wel bezig om die ander te bevechten, maar eigenlijk zie je helemaal geen oplossing meer. Dat is de depressie die de kop opsteekt.
Als het conflict niet goed wordt afgesloten, kunnen mensen in een van de fasen blijven steken en nooit doorgroeien naar aanvaarding, waardoor het conflict nooit afgesloten wordt.

Meer weten over ruzie en hoe je er mee gaat?

Ruzie mag, lessen uit de praktijk van conflictbemiddeling, een bundel korte verhalen over conflicten of speel Veertig Vileine Vragen voor Conflicten.

Lees meer over conflicten:

https://www.merlijngroep.nl/blog/goed-ruzie-maken/