Kiezen van een conflictbegeleidingsmethode: hoe lichter hoe beter

Door Dick Bonenkamp

‘Wet van Merlijn’

Ik geloof dat in conflictsituaties waarbij de betrokkenen een beroep doen op een derde om hen te helpen de eenvoudigste ingreep altijd de beste en kansrijkste is. En, ook niet onbelangrijk voor onze klanten, vaak ook nog eens de goedkoopste in termen van euro’s en zenuwen/gezondheid.
Van heel zwaar naar heel licht kun je onderscheiden: Rechter -> Arbiter -> Bindend adviseur -> Niet bindend adviseur -> Formele mediation -> Informele bemiddeling -> Conflictcoaching -> Moderatie -> Gespreksbegeleiding

Kijk altijd eerst eens of je een eenvoudige en bijna drempelloze ‘gespreksbegeleiding ‘ zou kunnen inzetten. Daarvoor zijn er tenminste twee redenen:

1. Empathie

Conflicten brengen mensen in spanning. Ze ontstaan vaak op de grens tussen een bestaande situatie en een gewenste of van buiten opgelegde verandering. So far so good. Want als betrokkenen allemaal conflictvaardig zijn, kunnen veranderingen vormgegeven worden en omhelsd. Maar als een of meer van de betrokken mensen dat niet is of zijn, ontstaan ziek makende spanningen en intra- en intermenselijke beschadigingen.
En die zijn het beste gediend met die bijzondere mengeling van warme menselijkheid en scherpe duidelijkheid die we empathie noemen.
Mijn stelling is nu: hoe zwaarder de methode die gekozen wordt hoe formeler het begeleidingsproces wordt en hoe minder ruimte de conflictprofessional heeft om als smeermiddel in het communicatieproces van de betrokkenen te fungeren. En hoe minder aandacht hij aan partijen kan schenken om de pijn van de confrontatie te verzachten en om zichzelf te worden.
Anders gezegd: formalisme staat ten zeerste in de weg aan empathie.

2. Escalatie

Het is veel gemakkelijker om te upgraden naar een zwaardere methoden dan terug te keren naar een lichtere. Daarvoor zou ik tenminste drie redenen willen noemen:

1. Een te zware methode kan escalerend werken, omdat het instrumentarium van de conflictprofessional niet adequaat is voor de situatie waarin de conflictbetrokkenen zich bevinden. Zo kan in mediation naar een oplossing worden gezocht, terwijl de emoties volop rondgieren en niet genegeerd kunnen worden. Dan is conflictcoaching een effectievere aanpak. Dat geldt ook als de conflictpartners nog niet ver in het escalatieproces zitten, maar niet weten hoe ze hun interactie kunnen verbeteren.
2. Als een conflictbegeleider een zwaardere methode heeft gekozen of door de opdrachtgever opgedrongen heeft gekregen en dan bij nader inzien naar een lichtere vorm wil terug stappen, is hij ongeloofwaardig. Want waarom heeft hij dat dan niet meteen gedaan?
3. Hoe zwaarder de methode hoe zwaarder het harnas dat partijen gaan aantrekken. We hebben talloze zaken behandeld, waarbij de werkgever en/of werknemer diep beledigd waren doordat een van hen een advocaat of rechtshulp in de arm had genomen. Want ze waren nog bereid tot onderhandelen en dachten er nog samen uit te komen. Een te zware methode kiezen, heeft een grote invloed op de psyche van de conflict betrokkenen en het vertrouwen in de ander. Waarom een aangetrokken harnas weer uittrekken na een mislukt gevecht?

Basistraining conflictadviseur

Zou u efficiënter en constructiever met conflicten willen leren omgaan en adequaat kunnen adviseren over de juiste aanpak? De opleiding is bestemd voor ervaren professionals die een interne of externe rol hebben bij conflictkwesties in organisaties. Lees meer

Lees meer over conflicten:

https://www.merlijngroep.nl/blog/conflictmanagement-is-programmamanagement/