Wel een omgangsregeling maar geen omgang met je kind, vechten tegen de bierkaai?

Door Petra van Enckevort

Wel een omgangsregeling maar geen omgang met je kind, vechten tegen de bierkaai?

Het is een van de meest voorkomende problemen die optreedt na een echtscheiding tussen twee ouders: de naleving van de omgangsregeling met hun beider minderjarige kind(eren). Het komt meer dan eens voor dat een van beide ouders de gemaakte afspraken over omgang of bezoek met de kinderen aan de laars lapt. Rancune speelt daarbij vaak een rol.  Al dan niet terechte bezorgdheid over het welzijn van het kind in het bijzijn van de andere ouder kan ook een argument zijn. Wat daarvan ook zij, in beginsel heeft iedere ouder recht op omgang met zijn kind. Vice versa geldt dat natuurlijk net zo. Als ouders besluiten uit elkaar te gaan, moet een omgangsregeling worden opgesteld. Dat kan door een rechter worden gedaan, maar net zo goed door ouders onderling. Over dat laatste bestaat nog wel eens een misverstand, maar ook als ouders zonder tussenkomst van een rechter een dergelijke regeling treffen, zijn zij rechtens ook gebonden aan de consequenties daarvan. Dat betekent dus dat ouders in beginsel altijd de verplichtingen uit de omgangsregeling moeten nakomen. Dat geldt voor de verzorgende ouder – dus waar het minderjarige kind woont – maar net zo voor de bezoekende ouder, met wie het kind bijvoorbeeld ieder weekend omgang heeft.

Wat nu als een van beide ouders de regels niet nakomt?
Allereerst dient benadrukt te worden dat in enkele gevallen niet-naleving van de omgangsregeling kan worden gerechtvaardigd. Daarvoor moeten wel zwaarwegende argumenten bestaan. Een concreet vermoeden van misbruik door één van de ouders, bijvoorbeeld. Telkens moet een rechter beslissen of daadwerkelijk voldoende reden is om van de omgangsregeling af te wijken. Indien daarvan inderdaad sprake is, zal de rechter de regeling aanpassen.
Veel vaker bestaat echter géén gerechtvaardigde grond voor niet-naleving van de omgangsregeling. Het moge duidelijk zijn dat rancune nooit een valide argument is. Maar ook algemene beschuldigingen als ‘de andere ouder verwaarloost het kind’ of ‘de andere ouder is altijd te laat met het ophalen van het kind’ zullen bij de rechter geen gehoor vinden. Neemt niet weg dat op het moment dat één ouder weigerachtig is, de andere ouder voor zijn of haar gevoel vaak machteloos staat. Gelukkig bestaan de nodige juridische handvatten om daartegen op te treden. De meest voor de hand liggende is het vorderen van een dwangsom in een kort-geding. Dat komt er kort gezegd op neer dat de weigerachtige ouder een alsmaar oplopende geldsom moet betalen, zolang hij of zij niet meewerkt aan de afspraken uit de omgangsregeling. Het voordeel van deze procedure is dat op korte termijn resultaat kan worden behaald. Nadeel is dat sommige ouders daadwerkelijk liever een geldsom betalen dan dat zij medewerking verlenen aan de omgangsregeling.

Een extremere maatregel is om via de rechter afgifte van je kind af te dwingen.
Desnoods met behulp van de politie. Het moge duidelijk zijn dat deze oplossing geen voorkeur geniet, al is het maar omdat zoiets voor kinderen een traumatische ervaring kan zijn. Bij voortdurend weigerachtige ouders kan ten slotte lijfsdwang worden opgelegd. In dergelijke gevallen wordt de betreffende ouder telkens opnieuw voor korte tijd in de gevangenis gezet, tot hij of zij toch medewerking verleent. Dat laatste komt overigens maar zelden voor. In Nederland is, anders dan in bijvoorbeeld België en Engeland, het niet-naleven van het omgangsrecht overigens geen strafbaar delict. Een langdurige gevangenisstraf kan dus niet worden opgelegd. In de meeste gevallen zal een kort geding procedure, of zelfs alleen al de dreiging daarmee, de weigerachtige ouder overstag doen gaan. Mocht u zelf problemen ervaren met de omgangsregeling die u getroffen heeft met uw ex-partner, twijfel dan niet om met een van onze specialisten een afspraak te maken.

Lees meer over echtscheidingen:

https://www.merlijngroep.nl/blog/blog-echtscheiding-misverstanden-over-rechten-plichten-en-de-procedure/