Van wantrouwen naar vertrouwen

Door Dick Bonenkamp

Bij een kort gesprek tijdens een beurs vroeg een P&O-er mij: Hoe vorm je wantrouwen om in vertrouwen? Die vraag is zo algemeen gesteld en zonder enige context lastig te beantwoorden. Toch is het mogelijk om een aantal vuistregels te benoemen:

1. Over vertrouwen en wantrouwen wordt vaak gesproken alsof het emoties zijn. Dat is niet zo. Vertrouwen en wantrouwen zijn de resultante van interactieprocessen tussen mensen, van het gedrag dat ze over en weer vertonen.
2. Om in een ander te vertrouwen, moet je ook op jezelf durven te vertrouwen.
3. Mensen vertellen elkaar vaak niet welk gedrag als betrouwbaar of onbetrouwbaar ervaren wordt en waarom dat zo is en ontnemen elkaar daardoor de mogelijkheid om vertrouwen te ontwikkelen of te herstellen.
4. Mensen interpreteren elkaars gedrag, geven het een label, maar checken niet of hun interpretatie correct is. Zo ontstaan schimmige, ongrijpbare beelden van elkaar, wat weer leidt tot wantrouwen.
5. Ook als je een ander niet vertrouwt, kun je best met diegene samenwerken. Je daagt elkaar uit om steeds te laten zien dat je wel betrouwbaar bent.
6. Als mensen consequent gedrag vertonen, dat gezien wordt als onbetrouwbaar, dan is dat in feite ook een vorm van betrouwbaarheid. Je weet hoe de ander zal acteren. Twijfel is veel moeilijker te verdragen.
7. Vertrouwen is te herstellen als de betrokkenen bereid zijn om daar aan te gaan werken. Ze maken dan duidelijke, harde, realistische en meet- en evalueerbare afspraken over hun gedrag. Daarvoor een minimaal een periode van zes weken nodig en begeleiding van een neutrale derde.
8. Als mensen claimen dat het vertrouwen op alle fronten weg is, zeggen ze eigenlijk: ik weet niet hoe we weer tot elkaar kunnen komen en ik weet ook niet of ik daar wel in wil investeren. Het loont om dat eerst te onderzoeken. Als het gaat om een weg vinden naar herstel van vertrouwen, die is te vinden. Maar alleen met commitment van de betrokkenen. Als die er niet is, dan rest enkel afscheid nemen. Het liefst in stijl, want zo’n uiteengaan slaat toch al diepe wonden.

Een recent voorbeeld uit de mediationpraktijk

Drie buren zijn met elkaar al langdurig in conflict. De middelste buurman wil zijn pand wederom (!) gaan verhuren aan studenten en zijn buren van weerszijden zijn daar niet blij mee. Ze vrezen de bijbehorende (geluids)overlast. Wat deze buren  onder andere met elkaar gemeen hebben is dat ze alle drie welwillende mensen zijn en die kwaliteit in de ander ook erkennen. Na een aantal bijeenkomst onder begeleiding van de mediator zijn ze zover dat ze een tussenoplossing bedacht hebben. Maar de overlast vrezende buren vertrouwen de verhuurder niet genoeg om tot definitieve afspraken te komen. Het komende half jaar geldt een intentie-overeenkomst. Daarin zijn de genoemde harde, realistische en meet- en evalueerbare afspraken gemaakt. De rechtbank werkt mee door de mediationtermijn met een half jaar te verlengen.

Het is nu aan de buren om te laten zien, dat zij op elkaar kunnen vertrouwen..

Wordt vervolgd….
Meer lezen? Lees hier meer over vertrouwen en conflicten. Of lees meer over mediation en buurtbemiddeling.

Lees meer over conflicten?

https://www.merlijngroep.nl/blog/laat-je-niet-meetrekken-in-een-conflict-dat-iemand-anders-gekozen-heeft/