Strafbaar stellen van illegaliteit?

Door Merlijn

Twee artikelen in de nrc next gingen over illegaliteit. Het eerste artikel is geschreven door Sheila Kamerman. En gaat over twee jongens die hier als minderjarige asielzoekers zijn gekomen.

Toen ze 18 jaar werden, moesten ze terug. Ze hebben geprobeerd om terug te keren naar hun eigen land, maar dit mislukte omdat ze daar de juiste papieren niet voor hadden. De ambassade van het land van herkomst geeft geen papieren uit als niet bewezen wordt dat ze daar vandaan komen. Het gevolg is dat ze hier niet mogen zijn en ook niet naar huis kunnen. Een situatie waar ze op dit moment zelf weinig aan kunnen veranderen. De jongens, inmiddels halverwege de 20 jaar, zijn hierdoor wel illegaal, en dus strafbaar. Als ze opgepakt worden, dan komen ze in de gevangenis, zonder dat ze weten voor hoe lang. En dat in Nederland…

Het tweede stuk over illegaliteit was een column van Ilja Leonard Pfeijffer, die zich afvroeg waarom we al een hele tijd praten over strafbaarheid van illegaliteit, alsof het de gewoonste zaak van de wereld is. Illegaliteit strafbaar stellen is feitelijk het strafbaar stellen van een strafbaar feit. Illegaliteit betekent iets doen wat tegen de wet is en dat op zich is al strafbaar.

Wanneer mensen geen invloed kunnen uitoefenen op hun mogelijke verblijfplaats, kun je ze hiervoor niet verantwoordelijk maken. Deze mensen tot illegaal verklaren om vervolgens deze illegaliteit expliciet strafbaar te stellen is voor mij een absoluut teken van onmacht. De strafbaarheidsstelling zorgt er daarbij niet voor dat mensen wel kunnen terug keren. Daarbij komt dat je je geloofwaardigheid op het spel zet als je besluit om een strafbaar feit strafbaar te stellen. Blijkbaar hoeven mensen de regels de eerste keer niet serieus te nemen…

Gevoelens van onmacht en de angst om kwijt te raken wat je hebt, of dat nu kiezers zijn of iets anders, houdt mensen in een wurggreep. De behoefte aan controle wordt groter en deze controle probeert men te bereiken door het instellen van (disfunctionele) regeltjes en of eisen. Dit zorgt voor een vicieuze cirkel die moeilijk is te doorbreken.
Dat is jammer, want emoties gaan gewoon voorbij. Daarvoor hoef je niets te doen, anders dan te constateren dat ze er zijn. Daarna kun je, met aandacht voor degenen die geraakt worden, door een probleem of situatie, op zoek gaan naar mogelijkheden.

Lees meer over conflicten:

https://www.merlijngroep.nl/blog/conflictvaardig/kracht-van-verhalen-in-mediation/