Intervisie; hoe een paard de mediator de regie teruggaf

Door Renate Kerkhof

Het is een intervisiebijeenkomst van mediators. Een van hen heeft zojuist zijn casus gedeeld. Hij worstelt ermee dat hij – heel soms, maar toch – tijdens het mediationgesprek de regie verliest. En dan wordt hij onzeker. Hij wil zijn neutraliteit dan niet verliezen en beweegt te veel mee met de conflictpartijen, terwijl hij eigenlijk aanvoelt dat een andere gespreksrichting nodig is, maar ingrijpen lukt niet.

Een zacht lentebriesje doet op dat moment wat zand opwaaien. Het paard schudt zijn manen. Enkele deelnemers hadden enige aarzeling gevoeld, voordat ze besloten mee te doen. Anderen wilden dit altijd al eens ervaren. Sommigen zijn gewoon nieuwsgierig.

“Zou je eens een stukje met het paard willen lopen?” vraag ik. Dat wil hij wel. Hij neemt het touw dat aan het halster van het paard zit over en begint met ferme passen te lopen. Het paard volgt een hele ronde door de bak en staat plotseling stil. De man draait zich naar het paard en probeert het gedurende een aantal minuten over te halen om weer mee te lopen. Praten, lopen, een beetje trekken, niks helpt. Het paard blijft stil staan en draait zijn hals van de man af. De man kijkt mij vragend aan. “Wat gebeurt er nu?” vraag ik. “Hij wil niet. En zo gaat dat dus vaker.” “Hoe bedoel je dat?” “Nou gewoon, wat ik daarnet ook vertelde. Een tijdlang gaat het goed en dan verlies ik de regie”. “Wat veranderde er dan op het moment dat het paard stil ging staan?”. “Oh, nou euh… niks. Wacht. Misschien toch wel. Ik denk dat ik was afgeleid.” “Afgeleid?” “Ja, ik aarzelde of ik de andere kant op zou gaan en toen stond het paard ineens stil.” “Herken je dat?” “Ja, nu je het zo vraagt…. tijdens zo’n mediationgesprek vind ik het soms lastig een keuze te maken, welke vraag ik zal stellen of juist niet zal stellen en dan laat ik partijen gewoon maar doorpraten. En voor ik het weet ontstaat er dan bijvoorbeeld een welles nietes discussie over wat er in het verleden allemaal is gebeurd, terwijl ze het moeten hebben over hun echte behoeftes.” “Aha… weet je op dit moment weer welke kant je op wil?” “Ja! Ik wil de andere kant op.” De man zet zich vastberaden in beweging en houd koers. Het paard wandelt rustig naast hem mee. Ze lopen samen enkele minuten door de bak en de man wisselt steeds van richting en het paard volgt zonder aarzeling. “Wat heeft het paard jou zojuist geleerd?” vraag ik. “Hij heeft me geleerd dat ik gewoon een vraag moet stellen en niet te lang moet twijfelen of het een goede vraag is. Ik kan beter een vraag stellen dan helemaal geen vraag!”

Dit is een voorbeeld van wat tijdens een intervisiebijeenkomst met behulp van paarden kan gebeuren. Je associeert de wereld van mediation en intervisie waarschijnlijk niet meteen met paarden. Toch kunnen mediators veel van paarden leren. Paarden zijn meesters in non-verbale communicatie. Ze leren je om subtiliteiten in lichaamstaal en energie op te pikken. Dit helpt je om beter te begrijpen wat er speelt tussen conflictpartijen. Paarden reageren op echtheid en oprechtheid. Je kunt van hen leren hoe je een authentieke en geloofwaardige houding aan kunt nemen. In een kudde paarden is leiderschap gebaseerd op respect en vertrouwen, niet op dwang. Paarden kunnen je leren hoe je effectief de regie neemt door congruent te zijn in houding en gedrag en door anderen te inspireren en te motiveren. Paarden spiegelen menselijk gedrag en emoties. Je kunt van ze leren hoe je dit spiegelende effect kunt gebruiken om conflictpartijen te helpen inzicht te krijgen in hun eigen gedrag en emoties. Paarden oordelen niet, maar geven wel directe feedback. Bovendien kan het paard dienen als metafoor voor de ander. Je leert dus ook wat het – positieve of negatieve – effect van jouw communicatiestijl, gedrag of interventie is op de conflictpartijen.

Paarden zijn daarom bijzonder geschikt om in te zetten bij intervisie tussen mediators. In het bijzijn van het paard wordt al snel en op een simpele manier duidelijk waar dilemma’s werkelijk over gaan. Dit leidt tot diepgaande inzichten in de eigen communicatiestijl en vaardigheden.

Wil je dit ook ervaren? Samen met de Merlijn Groep verzorg ik enkele keren per jaar een intervisiebijeenkomst voor mediators. Meer informatie vind je via deze link: Intervisie met paarden – Merlijn.