Hoe voorkom je een burenruzie?

Door Dick Bonenkamp

Hoe voorkom of genees je een burenruzie?

Burenruzies zijn er sinds er mensen zijn. Kain en Abel hadden goedbeschouwd al een soort burenruzie.
In de tijd dat de mens (de winnende mutant: homo sapiens) nog in kleine groepjes over een stuk aarde rondtrok om te jagen en eetbare groenten en kruiden te verzamelen, maakten de buurgroepen onderling al ruzie om de beste jacht- en verzamelgronden en om tal van andere redenen. Moord- en doodslag was geen uitzondering.
Denk eens aan de kleine Indiaanse stammen van de VS, buren die in zeeën van ruimte elkaar toch constant naar het leven stonden.
Laten we zeggen dat er in die jagers- en verzamelaarstijd 10.000.000 mensen op de aarde leefden.
Nu (per vandaag) zijn dat er ruim 7.600.000.000.
Het grootste deel daarvan leeft in grotere en kleinere steden, vlak op elkaar. Wat zou dat doen met het aantal burenruzies? Juist: dat aantal is geëxplodeerd….

Vormen van overlast door buren met als gevolg een burenruzie.

In mijn praktijk als (eerst) advocaat en inmiddels al 25 jaar als mediator heb ik de nodige moderne burenruzies zien voorbijkomen. Ik noem enkele veel voorkomende vormen van overlast die buren van elkaar kunnen ervaren: geluid, geur, inbreuk op de privacy, belemmering van uitzicht, luchtverontreiniging, schending van de tuin door bijvoorbeeld buurkatten, cultuurverschillen, religieuze verschillen en vermindering van de waarde van de woning (vaak als gevolg van – een of meer van – de vorige bronnen).

Regulering door wetten

In elk ontwikkeld land zijn er – cultureel bepaalde en dus sterk uiteenlopende – wetten en andere lokale verordeningen om buurgedrag te reguleren, aan banden te leggen. Je mag niet zomaar hoge muren bouwen, elkaars bomen kappen, ’s nachts op een drumstel oefenen, op elkaars eigendom komen, etc. Maar die papieren verordeningen voorkomen lang niet alle burenruzies.

Subjectieve ervaring

Veel vormen van overlast zijn niet te reguleren omdat de ervaring ervan niet objectief maar subjectief is. En bovendien wordt gevoed door emoties. Wat je bij de een niet eens opmerkt, ervaar je bij de ander als pure pesterij die je tot opperste woede brengt.

Machteloosheid om de overlast te beëindigen of in te perken

Een belangrijke factor in het ervaren van overlast is het gevoel dat je er niets aan kunt doen, dat geen overleg mogelijk is, dat je het niet in je macht hebt om de overlast te beperken.

Escalatie en psychosomatische en fysieke klachten

Ergernissen leiden tot meer ergernissen. Tot grotere ergernissen en als je niet oppast tot gevoelens van grote woede en de neiging om terug te slaan. Zelf ook overlast te gaan veroorzaken. Buren zitten elkaar dicht op de huid en de ergernissen kunnen in stilte aangroeien tot slaap kostende gevoelens van angst/kwaadheid en ongeluk, tot allerlei stoornissen en erger.
Buurconflicten vreten soms letterlijk aan mensenlevens.
Ik heb als advocaat persoonlijk meegemaakt dat iemand letterlijk dood is gegaan als direct gevolg van  een burenruzie. Dat was tijdens een conflict tussen twee boeren, over een al dan niet juridisch geregeld recht van overpad, waarbij de een zich stoorde aan de ander als hij met een tractor vlak langs het huis reed. Toen dat op een zondagochtend weer gebeurde, stond de boer schuimbekkend voor het raam, waarna hij een hartaanval kreeg en overleed. Hoe erg kan het aangrijpen?

Wat kun je als buren doen om een onderlinge burenruzie te voorkomen?

Als je kijkt naar de bovengenoemde aspecten wordt natuurlijk meteen duidelijk hoe je burenruzies kunt voorkomen of althans de escalatie ervan kunt beperken.
Dat kan door elkaar als mens te leren kennen. Een zodanige buurrelatie op te bouwen dat het ook bij toegenomen spanning (het ervaren van een stukje overlast) mogelijk is.  De buren te bellen of beter nog op te zoeken en hen te vertellen waar je last van hebt zou een goed resultaat zijn. Tien tegen een dat de buren zich van jouw probleem subliem onbewust waren en best bereid zijn om er iets over af te spreken. Open communicatiekanalen zijn dus het sleutelwoord. Burenruzies floreren het beste bij koppig stilzwijgen en ‘lijden in stilte’. Blijf daar dus uit weg!
Een georganiseerde vorm van contact houden is het regelmatig organiseren van buurtbijeenkomsten. Zonder meer een aanrader al is het niet altijd persé een pretje om er naar toe te gaan.

Eigenlijk is het dus betrekkelijk gemakkelijk om burenruzies te voorkomen. Een beetje lef, begrip en aandacht is wat er nodig is.

Mediation

En in het geval je er niet uitkomt samen of de situatie inmiddels danig geëscaleerd is, kun je altijd overwegen om er een mediator of buurtbemiddelaar bij te halen of gebruik te maken van de specialisten in conflictbemiddeling van Merlijn. Die helpt buren om tot werkelijke proporties terug te komen en werkafspraken te maken.

Lees meer over buurtbemiddeling:

https://www.merlijngroep.nl/blog/ervaring-opdoen-bij-buurtbemiddeling/