‘Hoe maak je de dynamiek tussen je cliënten aan de mediationtafel bespreekbaar?’

Door Mayke Smit

In mijn trainingen en intervisiebegeleiding krijg ik van mediators vaak de vraag:

hoe kunnen we nu de dynamiek die aan tafel tussen cliënten speelt herkennen en hoe maken we die vervolgens bespreekbaar?

Mijn antwoord daarop is meerledig. Om te weten wat er in de dynamiek tussen partijen in de mediation gebeurt is het allereerst van belang om kennis te hebben over de werking van systemen.

Invloed van systemen kennen

Een systeem is een netwerk van interacties tussen mensen en gebeurtenissen. De systemen waar we onderdeel van uitmaken – met als eerste onze familiesystemen – hebben invloed op hoe we ons gedragen en wat er tussen ons en de ander gebeurt. Veelal zonder dat we ons daarvan bewust zijn. Als je je bij het oplossen van conflicten vooral richt op de bovenstroom – dat wat je hoort en ziet – blijken daar gevonden oplossingen vaak een symptoombestrijding als niet de werking van het systeem erbij betrokken wordt. Niet zichtbare invloed van het systeem in de onderstroom kan het conflict later weer doen oplaaien. Als je hebt geleerd te kijken met een systemische bril ben je in staat de werking van systemen in de onderstroom te herkennen.

Je eigen systemen kennen

Aan de mediationtafel komen opeens meerdere systemen samen. In elk van die systemen heerst een soort dynamiek die mede bepaalt wat er in de onderstroom aan tafel gebeurt. Niet alleen tussen de cliënten aan tafel, maar ook jij neemt als mediator natuurlijk de invloed mee van de systemen waar je deel van bent. Je gezin van herkomst en het kantoor waar je werkt bijvoorbeeld. Het is dan ook van belang om die te onderzoeken en te (onder)kennen wat die met jou doen.

Oefenen in bespreekbaar maken

Als je inzicht hebt in de werking van systemen op de dynamiek tussen mensen in het algemeen en in het bijzonder bij jezelf, dan is de volgende stap om te oefenen in hoe je de onderstroom aan de mediationtafel boven kunt halen. Dat uitproberen kun je doen met je partner, je collega(‘s) of in een training. Je kunt dynamieken bijvoorbeeld zichtbaar maken met behulp van tafelopstellingen of door het stellen van systemische vragen. Je kunt modellen van veelvoorkomende (communicatie)patronen uitleggen en tekenen; vervolgens kun je vragen waarin partijen zichzelf herkennen en verkennen wat ze eigenlijk willen bereiken als ze die patronen inzetten. Belangrijk daarbij is een onderzoekende houding aan te nemen en een veilige bedding te creëren waarin cliënten worden uitgenodigd op een andere manier naar zichzelf en hun onderlinge dynamiek te gaan kijken.

Leiden naar meer duurzame oplossingen

Als je weet hoe het bij jezelf kan werken en je hebt geoefend en feedback gekregen op hoe je het bespreekbaar maakt bij anderen, zal dat je helpen in de begeleiding van je cliënten. Hoe meer vanzelfsprekend jij een en ander onderzoekt en benoemt, hoe meer je cliënten daarin mee kunnen komen zonder zich er ongemakkelijk bij te voelen. Het is niet aan jou als mediator om het voor de cliënten systemisch op te lossen. Maar met het benoemen en bespreekbaar maken van de systemische en communicatiepatronen tussen partijen kun je als mediator je cliënten wel een zetje geven om tot meer duurzame oplossingen te komen.

Boek en trainingen

In het boek ‘Dynamieken ontrafeld aan de mediationtafel’ geef ik je inzicht in de werking van systemen en systemische en communicatiepatronen binnen relaties en conflicten, alsmede praktische voorbeelden van hoe je dat in de mediation kunt toepassen. Daarnaast vind je verspreid over het boek suggesties om te onderzoeken hoe het bij jezelf zit. Het oefenen en feedback krijgen op hoe je het geleerde vervolgens toepast in de praktijk, is mogelijk in de 2-daagse training Systemisch werken met tafelopstellingen voor familiemediators en de 4-daagse training Systemische verdieping voor mediators. Beide trainingen geef ik bij Merlijn. Wees welkom!

Bekijk ons gehele systemische trainingsaanbod hier in een overzichtelijke blog! Klik hier

Lees meer over mediation:

https://www.merlijngroep.nl/actueel/in-nederland-wordt-steeds-vaker-gebruik-gemaakt-van-mediation-om-geschillen-op-te-lossen/