Enkele wettelijke regels Thuiswerken

Door Koen Zonneveld

Er zijn steeds meer mensen die thuis werken. Sommigen worden min of meer gedwongen omdat de werkgever het aantal werkplekken beperkt. Je ziet dan vaak een run ontstaan om ’s ochtends zo vroeg mogelijk op het werk een werkplek te bemachtigen. Anderen beschouwen thuiswerken als aantrekkelijke arbeidsvoorwaarde en vragen er juist om. Hoe zit het met het recht om thuis te werken? Andersom: kan de werkgever je verplichten om thuis te werken? En wie betaalt de werkplek thuis? Het is erg belangrijk om als OR goede afspraken te maken over thuiswerken.

Het recht om thuis te werken. Kan de werkgever weigeren?

Op 1 januari 2016 is de wet Flexibel werken ingegaan. Voortaan mag de werknemer bij bedrijven met meer dan 10 werknemers vragen om de arbeidsplaats aan te passen, bijvoorbeeld om te kunnen thuiswerken. Je mag daar om vragen als je een half jaar in dienst bent en daarna een keer per jaar. De werkgever mag dat verzoek weigeren maar moet het wel serieus overwegen en hij moet er over in overleg gaan met de werknemer.

In deze wet heb je als werknemer ook het recht om te vragen op andere tijden (bijvoorbeeld buiten kantooruren, vroeger of juist later beginnen) te mogen werken en om de arbeidsduur aan te passen, dus hoeveel uur per week je werkt. De werkgever mag dat alleen weigeren als sprake is van een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang. Bijvoorbeeld als het bedrijf in grote financiële of organisatorische problemen zou komen. Je moet zo’n verzoek schriftelijk indienen en de werkgever moet ook schriftelijk reageren.

Kan de werkgever medewerkers verplichten thuis te werken?

Volgens Dr. Mr. Steven Jellinghaus, advocaat arbeidsrecht en medezeggenschapsrecht van De Voort advocaten, kan de werkgever in principe de instructie geven dat de medewerker thuis moet werken (Burgerlijk Wetboek artikel 7:660). Dit moet wel redelijk en billijk zijn (BW 7:611), ook wat betreft arbeidsomstandigheden. Mr. Jellinghaus:  “van een werknemer die onvoldoende middelen heeft om thuis te kunnen gaan werken of bij wie de inrichting van de thuiswerkplek tekort schiet, kan in alle redelijkheid niet verwacht worden dat de instructie wordt opgevolgd of deze werknemer kan van de werkgever verwachten dat de nodige voorzieningen worden verschaft. Kortom het zal mede afhangen van de maatregelen die worden getroffen die het thuiswerken mogelijk maken”. Overigens is er volgens Mr. Jellinghaus nog geen jurisprudentie over het verplichten tot thuiswerken.

Wie betaalt de werkplek thuis?

Als de werkgever de medewerker verplicht om thuis te werken is hij volledig verantwoordelijk om bij die medewerker een ergonomisch verantwoorde werkplek in te (laten) richten en dus ook te betalen. Als de medewerker zelf verzoekt om thuis te mogen werken kunnen beide partijen afspreken wie wat betaalt.

In beide gevallen is de werkgever nog steeds verplicht om voorlichting te geven over het ergonomisch inrichten van de thuiswerkplek. En de werkgever dient de risico’s van het thuiswerken in te schatten via de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E). Als aanpassing van de werkplek nodig is, is dat de verantwoordelijkheid van de werkgever. De werkgever moet kunnen nagaan of je een geschikte werkplek hebt. Daar zijn verschillende mogelijkheden voor:

• Hij kan de thuiswerkplek van de medewerker inrichten;
• Hij kan (aanbieden) de bestaande thuiswerkplek bij de medewerker thuis (te) laten checken door een deskundige, of dit laten doen op basis van een foto;
• De medewerker kan de thuiswerkplek zelf controleren.

Op de website van de Belastingdienst staat onder welke voorwaarden de werkgever belastingvrij een vergoeding kan verstrekken. Het is een ingewikkelde regeling, betrek de financiële afdeling van uw organisatie hier bij als u er als OR zelf niet uit komt.

Het is een goed idee om als OR afspraken te maken met de bestuurder over de bedrijfsregels rond thuiswerken.

Lees meer over medezeggenschap:

https://www.merlijngroep.nl/blog/hoeveel-tijd-mag-je-besteden-aan-de-medezeggenschap/