Een regeling voor klokkenluiders, 7 acties voor de OR.

Door Merlijn

We horen al jaren over de zogenaamde “klokkenluiders”, mensen die misstanden binnen hun organisatie naar buiten brengen.

Het kan dan gaan om malversaties, gevaren voor de volksgezondheid, voor de veiligheid of het milieu, (dreigende) schendingen van wet- en regelgeving, misleiding van justitie of van de overheid of van het publiek of (dreigende) verspilling van overheidsgeld. Wellicht las u op onze site de blog van collega Grimbergen, die schrijft over de wet: “Huis voor Klokkenluiders” die per 1 juli 2016 is ingegaan. Wat staat u te doen OR?

Vooralsnog een zevental suggesties voor acties die u kunt ondernemen:

1: Kijk of er in uw organisatie al een klokkenluidersregeling is.

1. Als er een regeling is, bekijk dan of die voldoet aan de standaard, die de nieuwe wet stelt. Zo niet bespreek dit met uw bestuurder en zorg er voor dat de regeling wel voldoet aan de huidige regelgeving. Een verandering van de regeling kan voor instemming in aanmerking komen.
2. Is er geen regeling besluit dan als OR of je dit als initiatiefrecht in je agenda gaat opnemen of informeer de bestuurder over zijn plicht in deze en verzoek om een voorgenomen besluit, dat ter instemming kan worden voorgelegd.

2: De klokkenluidersregeling wordt geregeld, intern of extern.

Zoek contact met de persoon / personen die de regeling maken en kom daarover in gesprek. Als er een extern bureau is ingeschakeld, probeer dan zicht te krijgen op wat er met dat bureau is afgesproken, hoe ze het aanpakken en wat de kosten zijn.

3: Zorg voor een heldere omschrijving van de begrippen.

Het moet wel duidelijk zijn wat we bedoelen met een “klokkenluider”; ik geef boven al een omschrijving in de blog van Grimbergen vindt u meer. Hoe dan ook; zorg ervoor dat u het eens wordt over een duidelijke definitie in uw organisatie.

4: Goede communicatie is noodzaak.

Als de regeling er is, moet die leesbaar, vindbaar en begrijpelijk zijn voor eenieder in uw organisatie. U hoeft niet zelf de tekst te schrijven, maar u kunt de toegankelijkheid er van wel bewaken.

5: Maak afspraken over de rol van de OR.

De OR heeft een taak in het waarborgen van de veiligheid en de bescherming van de klokkenluider. Hoe gaat u dat doen? Welke afspraken gaat u hierover maken met de  bestuurder en met uw achterban.

6: Bespreek de regeling met belangrijke spelers op dit vlak.

Als OR of als commissie namens de OR heeft u contact met medewerkers (intern of extern) die zich bezighouden met veiligheid, communicatie en vertrouwen. Denk hierbij aan de preventiemedewerker, aan de eventueel aanwezige vertrouwenspersoon en ook aan de afdeling communicatie of de externe arbodienst. Bespreek de regeling met deze personen en spreek af welke rol een ieder heeft binnen de regeling. Dit is een punt voor een jaarlijkse bespreking.

7: Er is meer dan de regeling zelf.

U kunt zich richten op een goede regeling en het juist naleven van deze regeling. Maar daarnaast kunt u ook kijken naar de cultuur in uw organisatie. Is er het standaard gedrag om misstanden juist niet te melden, of is er een angstcultuur? Dus los van de regeling is er wellicht aanleiding om eens kritisch te kijken naar hoe men in de organisatie omgaat met kritische vragen en met de mensen die ze (willen) stellen.

Ik las eens een boek over adviezen voor burgemeesters. Een burgemeester stelde daarin dat de kunst van het burgemeesterschap ook was het jezelf omringen met tegenstanders en kritisch denkenden. Hoe staat dat er voor in uw organisatie?

Lees meer over de klokkenluidersregeling:

https://www.merlijngroep.nl/blog/klokkenluidersregeling-wat-kan-de-or-er-mee/

Of bekijk onze conflictoplossingsmethode ‘externe vertrouwenspersoon‘