De kick van mediation

Dat ene moment dat conflictpartners elkaar echt aankijken, of even samen kunnen lachen, of alleen maar knikken… dat is de kick van mediation en conflictcoaching. Je moet je voorstellen dat mensen elkaar soms al weken, maanden en soms zelfs nog langer niet gesproken hebben. Ze zijn boos op elkaar, omdat ze elkaar niet meer begrijpen.

Ze hebben van heel veel anderen gelijk gekregen, maar niet van elkaar. Dan zitten ze aan je tafel en willen weer met elkaar in gesprek komen, ze weten alleen niet hoe.  En dan mag jij gaan schatgraven, puzzeltjes oplossen en gidsen en je wordt er nog voor betaald ook. Wie zou dat nou niet willen?

Schatgraven

Ik noem mediation vaak schatgraven. Mensen die een flink conflict hebben, zijn echt niet anders dan jij en ik. Alleen in het contact met hun conflictpartner(s) veranderen ze in onredelijke, geïrriteerde en irritante, beschuldigende en machteloze gesprekspartners die niet meer naar elkaar kunnen luisteren, alleen nog maar hun standpunten kunnen verdedigen en die de relatie helemaal uit het oog verloren zijn. Maar onder die modderlaag van het conflict, zitten parels van mensen. Ik vind het altijd een geweldig avontuur om die echte mensen terug te vinden, ze even figuurlijk af te spoelen, totdat ze weer herkenbaar zijn voor elkaar. En nee, ze vallen elkaar niet huilend in de armen, zoals bij een slechte soap. Ze blijven wat op hun hoede, omdat ze weer opnieuw moeten leren omgaan met elkaar en dat is best moeilijk. Want er is zoveel vertrouwd en tegelijkertijd is dat juist waar het mis op gegaan is. Alsof je altijd samen in het Fries hebt gepraat en de een ineens Limburgs en de ander Haags. De woorden zijn herkenbaar, maar de strekking niet meer.

Gidsen

Dan ga je als mediator of conflictcoach aan het gidsen: hoe vinden deze mensen elkaar weer op communicatief gebied? Door het conflict durven ze niet meer te vertrouwen op de communicatiepatronen die ze hadden. Dat merk je zo goed aan de manier waarop ze met elkaar praten.  Soms zitten de conflictpartners met stomheid geslagen aan je tafel, omdat ze ineens begrijpen dat ze elkaar nooit begrepen hebben. Of ze horen de achtergrond waarom iemand zich gedragen heeft, zoals hij deed. Dat is dan geen verontschuldiging, maar biedt wel een beter beeld hoe het zo gekomen is.  Ze leren een hele nieuwe manier om met elkaar te praten, om grenzen af te bakenen, duidelijkheid te scheppen en vooral te checken of ze het over hetzelfde hebben. waardoor het gemakkelijker wordt om samen een nieuwe weg te vinden.

Altijd een stapje terug..

Soms is dat geen gezamenlijke toekomst. Er zijn altijd mensen die niet passen in een organisatie of die echt absoluut niets met elkaar hebben. Dat kan. Dan kijken we hoe de zaak zo goed mogelijk voor iedereen kan worden afgerond. En daarbij gaat het niet alleen om geld, maar vaker over waardering voor de afgelopen jaren, afscheid van collega’s of hulp bij het vinden van een nieuwe baan. Bij die besprekingen zie je als mediator of conflictcoach of het proces goed is verlopen. De conflictpartners hoeven echt geen dikke vriendjes te zijn om goed te kunnen onderhandelen. Als ze weer terugvallen in hun ruziegedrag, heb je als mediator iets laten liggen en kun je weer opnieuw beginnen. Ook dat vind ik het mooie aan mediation en conflictcoaching: je kunt altijd nog een stapje terug doen en weer opnieuw beginnen. Juist de heftigste dingen blijven het langst onder de tafel. Ik herinner me nog een zaak, waarbij de erfgenamen van een familiezaak pas in het allerlaatste gesprek tegen elkaar durfden te erkennen dat hun ouders wel eens hadden gesjoemeld, alleen we wisten van elkaar niet dat iedereen dat wel wist. En ze hadden er nooit over durven praten met elkaar, omdat ze de nagedachtenis aan hun ouders niet wilden bezoedelen. Maar daardoor kregen ze nou net zoveel gedoe over de erfenis.

Zoals een legpuzzel

Mediation en conflictcoaching heeft veel weg van het maken van een legpuzzel, waarvan je niet weet welke voorstelling je voor je hebt, hoeveel stukjes er zijn en of er op de achterkant soms ook nog een plaatje is. Je krijgt het hele verhaal in stukken en brokken, met steeds weer nieuwe informatie en felgekleurd door de brillen van de conflictpartners.

De kunst is dan om al die puzzelstukjes aan elkaar te passen tot een voorstelling die iedereen herkent.

Zo zaten ooit een leidinggevende en een medewerker bij mij aan de keukentafel om de voorwaarden voor ontslag van de medewerker te bespreken. Het leek een gemakkelijke zaak: ze spraken met waardering over elkaar, de doelstelling was duidelijk. En ja, dan weet je al dat het nooit zo gemakkelijk kan zijn. Anders hadden ze het zelf toch geregeld? Steeds weer liepen de onderhandelingen vast. Het leek wel alsof ze elkaar in een soort wurggreep hielden. De leidinggevende was behoorlijk genereus, de medewerkster leek heel redelijk, maar ergens bleef er iets haken. Puur op gevoel maakte ik een opmerking dat ze wel een oud, kibbelend echtpaar leken. Dat was een schot in de roos. Het bleek dat zij een kantoorromance hadden gehad, jaren geleden. Hij wilde voorkomen dat zij daarover uit de school zou klappen, zij wilde daarvoor een flinke som geld zien. Maar hoe leg je zoiets nou duidelijk en vertrouwelijk vast in een vaststellingsovereenkomst? Als ze dat direct hadden verteld, had ons dat een uur gescheeld. Alleen dat vinden conflictpartners het moeilijkste wat er is: alle kaarten op tafel leggen. Maar als ze eenmaal zo ver zijn, dan kan het heel snel gaan.

Resultaat

Ook dat vind ik zo fijn aan mediation/conflictcoaching: je hebt altijd resultaat, ook als het lijkt alsof er niets gebeurt. Ik heb wel eens zes jaar na een, in mijn ogen volslagen mislukte, mediation van iemand een bedankje gekregen. Nee, ze waren er toen niet uitgekomen, ze hadden de zaak een paar weken laten rusten. Toen begrepen ze dat ze echt zelf iets moesten gaan ondernemen omdat er anders niets zou veranderen. De medewerker had zijn gedrag aangepast, de manager had hem daarin gecoacht. Intussen werkte de manager bij een ander bedrijf, maar dacht nog vaak terug aan de mediation. ‘Ik heb in die mediation meer geleerd over omgaan met mensen dan in al mijn opleidingen en trainingen bij elkaar!’ vertelde hij enthousiast. ‘En mijn medewerkers zijn blij dat ik zo goed met spanningen in het team kan omgaan.’

Onder de 30 jaar en dromend over het mediatorschap?

Wij willen graag jong mediation talent aantrekken; daarom hebben wij 2 kortingsacties in ‘t leven  geroepen:

• Wij geven dit jaar nog 4 x 25 % korting weg aan nieuwe deelnemers onder de 30 jaar!
• Jij en je vrienden/collega’s/studiegenoten interesse in het mediator vak? Kom met 6 personen en betaal maar voor 5!!

Lees meer over mediation:

https://www.merlijngroep.nl/blog/opleiding-tot-mediator-ik-zeg-doen/