Andere methoden dan mediation om met verstoringen in de communicatie om te gaan

Door Dick Bonenkamp

Als een OR niet van tijd tot tijd stevige meningsverschillen heeft met de bestuurder, is er iets geks aan de hand.

Als beiden hun werk en functie serieus nemen, zijn conflicten een logisch, regelmatig terugkomend en soms wenselijk bijproduct. Wenselijk, omdat conflicten die goed worden opgelost – waardoor beide partijen groeien in onderhandelingsvermogen, assertiviteit en conflictvaardigheid – de zakelijke band tussen OR en bestuurder zullen versterken en bijdragen aan de kwaliteit van de besluitvorming.
Heel vaak kunnen partijen hun conflicthantering prima zelf aan. Maar soms lopen de gemoederen zó op dat onwerkbare situaties ontstaan en een derde partij aan tafel heel handig is. Die kan helpen de kar weer in het spoor te trekken.
Mediation is een mode- en toverwoord geworden. Maar mediation is in veel gevallen helemaal niet de meest geschikte weg. Het wordt teveel met ‘zware’ conflicten geassocieerd, het proces is zeer formeel en het woord alleen al maakt velen, ook bestuurders én ondernemingsraden – kopschuw: als je een mediator nodig hebt, kun je het zelf niet aan… , ben je een slapjanus… , heb je ‘je OR’ niet in de hand… , enz.

Feelings are facts! Denk daarom als OR ook eens aan andere, lichtere of snellere of echte verandering teweeg brengende methoden.

Ik noem er acht:
1. Gespreksbegeleiding of facilitation
Als er nog niet echt een conflict is, maar partijen voelen dat bij een bepaald onderwerp wel problemen zouden kúnnen ontstaan, dan maken OR ‘en wel eens gebruik van een zogeheten gespreksbegeleider. Als die gespreksbegeleider tegelijk voor de OR én voor de bestuurder werkt spreken we van facilitation! De gespreksbegeleider heet dan de facilitator.
2. Neutraal voorzitterschap
Een neutraal voorzitter treedt echt op als de voorzitter van een (gevoelig) gesprek. Hij/zij is onpartijdig en onafhankelijk gespreksleider. Het gaat om een goed opgeleid en ervaren voorzitter die een discussie goed en eerlijk in de hand kan houden.
3. Moderation
Bij moderation wordt een deskundige ingeschakeld die de gespreksbegeleiding op zich neemt. Die kan wat bemiddelen als er al een conflict is of een conflict voorkomen in situaties waar partijen er moeilijk uit lijken te gaan komen. Een moderator in dit verband heeft langjarige ervaring in de medezeggenschapspraktijk zodat hij weet hoe de hazen lopen.
4. Conflictcoaching en teamconflictcoaching
Bij conflictcoaching leren OR én bestuurder hoe ze zich het beste kunnen gedragen bij een conflict: conflictvaardig gedrag aanleren, noemen we dat.
5. Onderhandelingsadvies en -begeleiding
De taak van de onderhandelingsadviseur is om op afstand, niet namens … het onderhandelend vermogen van de OR te verhogen. De onderhandelingsadviseur is niet zelf rechtstreeks betrokken bij het onderhandelingsproces aan tafel. Als die dat wel is dan spreken we van onderhandelingsbegeleiding.
6. Flitsbemiddeling
Bij flitsbemiddeling willen OR en bestuurder op heel korte termijn, in principe op één of uiterlijk twee (opeenvolgende) dagen samen met een bemiddelaar een oplossing zoeken voor een concreet probleem.
7. Pendelbemiddeling
Pendelbemiddeling zet men in als partijen hun actuele problemen onderhandelend willen oplossen zonder dat ze elkaar onder ogen hoeven te komen.
De bemiddelaar voert de regie in een aantal gesprekken, afhankelijk van de geboden spoed.
Bij pendelbemiddeling tussen OR en bestuurder wordt de bemiddeling wel afgesloten in een gezamenlijke vergadering. De relatie OR/bestuurder moet immers worden voortgezet.
8. Deal-making
Een deal-maker voert de onderhandelingen voor u. Een deal-maker kan worden ingezet als partijen hun actuele problemen onderhandelend willen oplossen, maar zelf onvoldoende vertrouwen hebben in hun eigen of gezamenlijke onderhandelingscapaciteiten.
Het gaat de deal-maker om het bereiken van resultaat. Resultaat dat realistisch moet zijn, meetbaar en acceptabel voor beide partijen.

Nieuwsgierig geworden of een concrete vraag?
Bel ons direct voor gratis advies op 073-5323582.

Lees meer over conflicten:

https://www.merlijngroep.nl/blog/21-conflictoplossingsmethoden/